Stres Nedir?
Bütün ihtiyaçlarımız karşılandığında hayat olduğundan çok basit ve anlamsız olurdu. Günlük hayatımızda hem bireysel hem de çevresel faktörün birçok engeliyle karşılaşırız. Bazen ihtiyacımızdan daha az paramız olabilir, bazen aşık olduğumuzda reddedilebiliriz. Bu durumlar yaşamdaki gerçeklerle uyum sağlamamızı gerektirir. Ancak bazen duygusal ve fiziksel sağlığımızın karşısında çıkan zorluklar başa çıkma becerilerimizi ve kaynaklarımızı aştığı zaman yaşanan psikolojik durum genellikle stres olarak adlandırılır. Stres yaşandığında kişideki hem fiziksel hem de duygusal problemleri anlayabilmek için stres durumunda bedende neler olup bittiğini bilmek gerekiyor. Stres anından beden durumu tehlike modunda algılıyor ve bedende bir takım biyolojik değişimler gerçekleşiyor. Burada devreye sempatik sinir sistemimiz devreye giriyor. Bu sistem kaynakları harekete geçirmek için “savaş ya da kaç” tepkisini hazırlamak için tasarlanmıştır.
Stresle Nasıl Başa Çıkılır?
Strese karşı sorunları algılama ve zorluklarla başa çıkma biçimimiz hatta mizacımız farklı olabiliyor. Bu durum hem fiziksel hem psikolojik sağlığımızı etkileyebiliyor. Stresle başa çıkma yöntemlerinin ortak amacı kişilerin psikolojik ve fiziksel ve davranışsal yapılarını kontrol altına almaktır böylelikle stresin ortaya çıktığı olumsuz etkileri optimal düzeye indirilebilir. Aşağıda stresle başa çıkmak için başlıca teknikler yer almaktadır;
a. Duyguları ifade etme
Kişilerin yaşadığı sıkıntıları duyguları ifade ettiğinde kişilerin duygusal olarak rahatlamalarına neden olur. Örneğin kişinin duygularını ifade etmek için yazıya dökmesi, duygusal katarsis sağlayarak hem yaşanılan sorunu yeniden değerlendirmesine hem de kişinin psikolojik ve fiziksel olarak rahatlamasını sağlayabilir.
b. Fiziksel egzersiz
Yüksek düzeyde stres yaşamak kişilerin bedensel hastalıklarını tetikleyebilmektedir. Araştırmalarda yüksek stres yaşayanların kalp krizi riskini yükselttiği kalp hastalığını ve birçok bedensel rahatsızlığını arttırdığı gözlemlenmiştir. Yürüyüş koşu bisiklete binme tenis gibi egzersizler yapma stresle mücadele etmede etkili yollardan bazılarıdır.
c. Meditasyon ve Rahatlama
Belirli bir stresle bağlantılı hastalıklarda meditasyon gibi rahatlatıcı etkilerin iyi geldiği görülmüştür. Örneğin rahatlama tekniklerinin sürekli yüksek tansiyon hastalarının tedavisinde kullandıklarında yararlı olduğu görülmüştür.
d. Beslenme
Stresle ilişkisi bulunan bir diğer faktör ise beslenme bazı yiyecek türlerinin stres seviyesini yükselttiği görülmüştür örneğin kahve, çay ve çikolata gibi kafeinin yüksek olduğu yiyecekler stresle başa çıkmada olumsuz etki yaptığı görülmüştür. Bunun yerine daha dengeli bir beslenme alışkanlığı başa çıkmak için yararlı olabilmektedir.
